اهمیت افزایش درآمدهای ملی از طریق توسعه صادرات غیرنفتی بر هیچ کسی پوشیده نیست. بدین منظور بسیاری از کشورهای دنیا می کوشند تا با تأسیس نهادهای مالی تخصصی وابسته به دولت به این مهم دست یابند.
یکی از انواع این نهادها، اگزیم بانکها هستند که در راستای حمایت دولتها از صادرات و واردات ایجاد میگردند و یکی از اگزیم بانکهای موفق و قدرتمند، اگزیم بانک ایالات متحده است. این اگزیم بانک با اخذ سرمایه اولیه 1 میلیارد دلار از دولت فعالیت خود را آغاز نمود و مجاز شده است تا سقف 6 میلیارد دلار مستقیماً از خزانهداری استقراض نماید.
نباید از حق گذشت که لازمه حضور در حوزههایی که سایر مؤسسات مالی قادر یا مایل نیستند ریسکهای آنها را بپذیرند و همچنین تداوم فعالیت در زمان بحرانهای عظیم اقتصادی مثل سال 2007، حمایتهای بیدریغ بانک تأمین مالی فدرال (Federal Finance Bank) از اگزیم بانک آمریکا بوده است. الزام به در اختیار گذاشتن حداقل 20 درصد از منابع بانک در اختیار بنگاههای کوچک و همچنین پشتیبانی مالی از صادر کنندگان تازه کار به دلیل ریسک بالای مالی، توجیه کننده حمایتهای دولت آمریکا از این بانک میباشد.
نکته بسیار جالب در زمینه محصولات ارایه شده از سوی اگزیم بانک آمریکا حمایت از پروژههایی است که در ظاهر در امر صادرات دخیل نیستند ولی در نهایت به صادرات یاری میرسانند و نمونه بارز آن ساخت بزرگراه بینالمللی پان آمریکن بوده که از 14 کشور آمریکای لاتین میگذرد و به صادرات گسترده بخشهای مهندسی و معدنی آمریکا انجامیده است.
وقتی بنا است منابع صندوق توسعه ملی کشورمان از طریق گسترش زیرساختها به توسعه ایران منجر شوند، چرا نباید نهادی تخصصی همچون بانک توسعه صادرات ایران در این زمینه پیشتاز باشد؟
وقتی اگزیم بانک آمریکایی سالانه حدود 0.5 درصد از کل صادرات ایالات متحده را مجاز به برداشت از خزانهداری است و علاوه بر این میتواند از بانک تأمین مالی فدرال برای طرحهای میان مدت و بلند مدت خود کسب اعتبار کند، چرا نهاد مشابه ایرانی با وجود زیرساختهای بسیار ضعیفتر موجود در کشور و ریسکهای بسیار بیشتر اقتصادی و سیاسی نتواند سهمی مشابه و حتی فراتر از این داشته باشد؟ بنابراین شایسته است دولت جدید در لایحهای تخصیص بهینه منابع صندوق توسعه ملی را برای هدفهای والای صادراتی کشورمان بازنگری کند و در این راه مجلس شورای اسلامی، بر همراهی و حمایت از صادرکنندگان ایرانی در خارج از مرزها تاکید بورزد.